Sözlükte yaklaşmak, Allah’a (c.c.) yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelen kurban, dinî bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usûlüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder. Kurban Bayramı’nda kesilen kurbana “udhiyye”, hacda kesilen kurbana ise “hedy” denir.

Akıl sağlığı yerinde, hür, mukim ve dinî ölçülere göre zengin sayılan mümin, İlâhî rızayı kazanmak gayesiyle kurbanını kesmekle hem Cenâb-ı Hakka yaklaşmakta, hem de maddî durumlarının yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyenlere yardımda bulunmaktadır. Bu ibadetin ruhunda Hakk’a yakınlık ve halka fedakârlıkta bulunma anlayışı vardır. Kurban, bir Müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir.
Mezheplerin çoğuna göre, udhiyye kurbanı kesmek sünnettir (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, 1/429). Hanefî mezhebinde ise tercih edilen görüş, kurbanın vacip olduğudur (Merğinânî, el-Hidâye, 8/146). Kurban, fıkhî hükmü ne olursa olsun Müslüman toplumların belirli simgesi ve şiarı sayılan ibadetlerden biri olarak asırlardan beri özellikle milletimizin dinî hayatında önemli bir yer tutmaktadır.

Ameller yapılırken niyetinde Allâh’ın rızâsı gözetilince ecri olur. Nice küçük ameller vardır ki, niyetler onları büyültür. Nice büyük görünen ameller vardır ki, niyetler onları küçültür. Bütün davranışlara anlam katan, onları Allah katında değerli kılan niyetlerdir. Niyetler, amellerin ruhudur. İnsanın bu ruhu hissetmesi ise ancak kendisine yaklaşmasıyla, içine, özüne, gönlüne bakmasıyla mümkündür.

Kurbanı da hangi kaygılarla kestiğimizin bilincinde olmamız gerekir. İnsanların kınamasından kurtulmak için mi? Dostlar pazarda görsünler hesabı ile mi? Mahalle baskısından dolayı mı? Âdet yerini bulsun diye mi? Gelenek ve göreneğin gölgesinde kalarak mı?

İbadetlerin ruhu takvadır. ibâdeti âdetten ayıran, tören ve şölen olmaktan çıkaran takvadır. Kullukta kalite kriteri takvadır. Kurbanı kıymetli kılan da kurbanı kesenin takvadan nasibidir. Kurban, kurbiyyet (Allah’a yakınlık) içindir. Allah’ın adını anarak kestiğimiz kurbanı riya ile kirletmemek gerekir. Bize Habil’ce kurbanlar, İsmail’ce kurbanlar, Hz. Hüseyin’ce kurbanlar lazım. İşe başka niyetler karıştırarak amellerimizi sakın zayi etmeyelim. Niceliği önemserken nitelikten kopmayalım. Rakamların kutsandığı reklam dünyasında Allah’ın rızasına uzak düşmeyelim.

Mil-Diyanet Sen Karabük İl Başkanı Hasan Celil Özen’in Bayram Mesajı

Cahit Zarifoğlu’nun konuya ışık tutan şu ifadeleri çok anlamlıdır; “Üstadım” dedim, “Bayrama ne alayım”? Dedi ki; “Birkaç piri fâniden gönül al, Birkaç çocuktan gülücük al, Birkaç fakirden de duâ al.” “Üstadım” dedim, “Bayram’da ne keseyim”? Dedi ki; “Önce Gıybeti /dedikoduyu kes, Kul hakkı yemeyi kes, Yalan söylemeyi kes, Haram yemeyi kes, Adam kayırmayı kes, İsrafı kes, Kötülükten irtibatı kes. Bunları kesmezsen ne kesersen kes.”

Düşmanı titretecek yumruğumuzdan önce Allah korkusu ile titreyen yüreğimiz lazım bize. O yürek olursa Allah o yumruğu da nasip eder elbette. Bizden bu yürek ve o yürekteki samimiyet isteniyor öncelikle. Yarın Rabbimizin huzurunda medyatik, sempatik yüzümüze itibar edilmeyecek. Samimiyet ve sadakatimiz yoksa, kıyamet gününde üstün zekâmız, başarı grafiğimiz, rutbemiz, servetimiz bir anlam ifade etmeyecek. Kullukta sınıfta kalanı, nesebi, kariyeri, kapitali kurtarmayacak.

Topraktan geldik toprağa döneceğiz. Bizi kurtaracak olan güzel niyetimiz, tevazu ve samimiyetimiz olacak. İflasımızın ve ifsadımızın sebebi ihlassızlığımız olmamalıdır. “Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat O’na (sâdece) sizin takvânız ulaşacaktır…” (Hac Suresi, 37.) ayeti bize bunu anlatıyor. Biz ihlasla Rabbimizi yüceltelim ki, O’da katında bizi yüceltsin. Unutmayalım kurbanda önemli olan niyettir et değil.